Riziko Nedir? Riziko Neden Önemlidir?
Sigorta ürünleri hakkında araştırma yapan kişiler, “riziko bilgileri” ve “riziko aydınlatması” gibi kavramlar ile sıklıkla karşılaşmaktadırlar. Riziko, sigorta hukukunun temel kavramlarından biridir. Riziko, tazmin borcu meydana getirebilecek herhangi bir olayın ortaya çıkması durumuna denilmektedir. Rizikonun gerçekleşmesi durumunun olasılığının az veya çok olması, ödeme yapılması için planlanan riziko primi için son derece önemli bir faktördür. Riziko türleri ise tüm sigorta çeşitlerinde kullanılmaktadır. Rizikonun en çok kullanıldığı sigorta türleri arasında; trafik sigortası, kasko sigortası, yangın sigortaları, mühendislik sigortaları, tarım sigortaları, zorunlu deprem sigortası, nakliyat sigortaları, hukuksal koruma sigortaları, sağlık sigortaları, oto dışı kaza sigortaları bulunmaktadır.
Kullanıcılar, “Rizikolu ne demek?” sorusuna yanıt aramaktadırlar. Rizikolu kelimesi, sözlük anlamı olarak “gerçekleşme olasılığı ve olaydan etkilenme olanağı” anlamına gelmektedir. Sigorta ürünlerinde karşılaşılan bir kavram olan rizikonun özelliklerinin sigortalı kişiler tarafından bilinmesi faydalı olmaktadır. Sigorta kanununa göre rizikoda tehlikeler ilk başta belirlenmektedir. Belirli bir yüzde üzerinden hesaplama yapılmakta ve sigorta ödemelerinin yapılabilmesi için gerekli çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Riziko gerçekleşmesi olasılığının yüksek veya düşük olmasına göre sigorta poliçesi için uygulanacak prim ödeme planları oluşturulmaktadır. Rizikonun gerçekleştiği durumlarda ödenecek olan tutar, sigortaya tabii olan unsurların riziko risk oranlarına göre yapılmaktadır. Riziko risk oranının %100’e yaklaşması halinde teminat altına alınma olasılığı da azalmaktadır.
Riziko Nedir?
Sigortacılık sektörü ile ilgili araştırma yapan kişiler “riziko” kavramı ile sıklıkla karşılaşmaktadırlar. Kullanıcılar, “Riziko ne demek?” sorusuna yanıt aramaktadırlar. Riziko sözcük anlamı olarak “risk” anlamına gelmektedir. Sigortacılık sektöründe riziko sözcüğü, gerçekleşmiş olduğu takdirde sigortalı olan kişiye maddi olarak zarar verebilecek ve maddi taleplerde bulunma hakkı doğurabilecek durumlar ve tehlikeler için kullanılmaktadır. Bu durumlar, sigorta sözleşmesinin sigortalı olan kişinin maddi zararlarını kapatmak veya en aza indirmek konularında işleve geçmesine neden olabilecek olaylardır.
Riziko Neden Önemlidir?
Riziko kavramı, sigortacılık sektöründe son derece önemli bir kavramdır. Riziko kavramını sigortacılık sektöründe önemli yapan nokta ise, sigorta sözleşmelerinin bu risk oranına bağlı olarak şekillenmesi olmaktadır. Sigortalı olan kişinin maddi olarak herhangi bir zarar uğraması durumunda sigorta şirketinden alacağı tutarın belirlenmesinde rizikonun gerçekleşme ihtimali göz önünde bulundurulmaktadır. Rizikonun net olarak gerçekleşeceği durumlar için sigorta şirketleri, sözleşmeleri imzalamaktan kaçınmaktadırlar. Rizikonun gerçekleşme ihtimalinin artması halinde, zararın karşılanması için verilen tutar da düşmektedir. Sigorta şirketleri için zarara uğrama tehlikesi riziko konusunda önemli olmaktadır.
Risk belirleyici faktörlerin ortaya çıkması durumunda sigortacılık sektöründe zarar tespitinin doğru bir şekilde yapılabilmesi için tespit çalışmaları çok önemli yer tutmaktadır. Sigortanın güvenliğinin sağlanabilmesi ve tarafların eşit biçimde sigorta haklarından faydalanabilmesi için “riziko” önemlidir. Riziko hesaplamasının mümkün olmadığı durumlarda ve hasarın meydana geldiği anlarda sigorta şirketi ödemesi gereken tutarın ne olduğunu tartışmaya açık duruma getirebilmektedir. Sigorta yaptıran kişinin talepleri de riziko hesaplaması sayesinde doğru olarak karşılanmaktadır. Söz konusu süreç, riziko sayesinde ilerlediği için adaletli ve güvenilir bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir.
Rizikonun Gerçekleşmesi Nedir?
Sigorta hukukunda düzenlenen görevlerin amacı sigortacı kişinin borcunun sigortalı kişilerin davranışları sebebi ile artmasını engellemek olmaktadır. Rizikonun meydana gelmesi durumunda gerçekleşen tazmin borcu durumu açığa çıkmakta ve sigorta sözleşmesi sona ermektedir. Rizikonun gerçekleşmesi halinde izlenmesi gereken yol her sigorta türünde farklılık göstermektedir. Karşılanması büyük olası tehlikeli durumların sonuçlarını ilk başta aldığı tedbirler ile kapatablen risk yönetimi, tüm dünyada etkin bir şekilde kullanılmaktadır.
Sigorta sayesinde ekonominin karşılaşabileceği risk durumları önceden ölçümlenebilmektedir. Bu sayede ise riskli durumlar doğru bir biçimde yönetilebilmektedir. Sigorta kanununda bulunan bir maddeye göre karşılıklı sözleşmenin imzalanmasından önceki bir tarihten sigorta koruması alabilecek biçimde her zaman sigorta yaptırılabilmektedir. Sigorta sözleşmesinde öngörülen rizikonun gerçekleşmesinden kaynaklanan zararı karşılamakla yükümlü sigortacı kişi, kendi yapacağı sigorta türlerinde yükümlülüklerine son derece dikkat etmektedir.
Riziko Nasıl Gerçekleşir?
Sigortaya alınacak unsurların tazmin borcu gerektiren konuma getirilmesine neden olabilecek tehlikeleri belirten rizikonun gerçekleşmesi mevzu bahis olayın gerçekleşmesi ve tazmin borcu ödeme sürecinin başlamasını ifade etmektedir. Söz konusu süreç, genel olarak zararın karşılanmasını ve bedelin ödenmesi gibi süreçleri kapsamaktadır. Ancak bu aşamaların gerçekleşebilmesi için rizikonun gerçekleşmesinde sigortalı olan kişinin herhangi bir ihmalinin olup olmadığının ortaya konulması gerekmektedir. Sigortalı olan kişinin riziko gerçekleşmesini ayrıntılı bir şekilde en kısa sürede sigortacı kişiye bildirmesi gerekmektedir. Böylece riziko için ilk süreç başlatılmış olmaktadır. Sigortacı kişiler ise mal, gayrimenkul, araç veya farklı unsurların riziko maliyetini belirledikleri poliçe üzerinden söz konusu zararın karşılanmasını ve sigortanın tamamlanmasını sağlamaktadırlar.
Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri Nelerdir?
Sigortalı olan kişilerin riziko konusundaki yükümlülükleri, ihmal ve beyan ile oluşmaktadır. Rizikonun gerçekleşmesinin ardından sigortalı olan kişilerin en kısa süre içerisinde sigorta şirketi ile iletişime geçerek ayrıntılı bir biçimde bilgi vermeleri gerekmektedir. Sigortalı olan kişilerin sigorta şirketini bilgilendirme sürecinde sigortalı olan kişinin yanıltıcı bilgiler vermemeleri son derece önemlidir. Yanıtların tümünün gerçeği yansıtması gerekmektedir. Sigorta hizmeti veren taraf ise söz konusu inlemeleri gerçekleştirmesinin ardından riziko oluşumunda ihmal veya yalan beyan tespit etmez ise, ödemeleri gerçekleştirmektedir. Aksi hallerin ortaya çıkması durumunda sigortalı olan kişinin konu ile alakalı herhangi bir talepte bulunması avantajı da ortadan kalkmış olmaktadır. Sürecin doğru biçimde ilerleyebilmesi için sigorta poliçesinde bulunan primlerin sigorta sahibi kişiler tarafından düzenli olarak ödenmiş olması şartı da bulunmaktadır.
Riziko Hangi Durumlarda Geçerli Sayılır?
Rizikonun hangi durumlarda geçerli sayıldığı son derece önemli bir konudur. Rizikonun meydana geldiği andan itibaren her zaman sigorta sözleşmesinin devreye girmesi şart değildir. Sigorta şirketinin rizikodan doğan zarar için sigortalı olan kişiye ödeme yapması için bazı önemli şartlar bulunmaktadır. Sigorta sahteciliğinin kapsadığı konularda riziko için herhangi bir tutar ödenmemektedir. Sigorta şirketinin lehine sigortalı olan kişiye verilecek cezalara da dahil olmak üzere, sigortalı olan kişi farklı yaptırımlar sonucunda zararlı çıkabilmektedir. Bunun yanı sıra rizikoda herhangi bir ihmalin söz konusu olduğu durumlarda sigorta şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılması gerekmemektedir.
Rizikonun kapsamı, sigortalı olan kişi ve sigorta şirketinin beklemediği bir biçimde meydana gelen tehlikelerdir. Ortada herhangi bir ihmalin, dikkatsizliğin veya kastın olması durumlarında zarar sigorta şirketinin ilgilenmesi gereken bir durum olmaktan çıkmaktadır. Rizikonun gerçekleşmesinin ardından ihmal, kasıt veya dikkatsizlik gibi durumların olmadığı tespit edildiğinde sigortalı olan kişinin en önemli yükümlülüğü, olayın her ayrıntısına kadar sigorta şirketini bilgilendirmesidir. Sigortalı olan kişinin sigorta şirketine bilgi verirken yanıltıcı bilgi verilmesi önemlidir. Yanıtların abartıdan uzak ve doğru olması gerekmektedir.
Riziko Sürecinde İhmal Bulunursa Sonuç Ne Olur?
Riziko, iki tarafın da iradesi dışında meydana gelebilecek tehlikeleri kapsamaktadır. Konu hakkında sigortalı olan kişinin rizikosunun ortaya çıkmasında herhangi bir ihmal veya etkisi bulunmamakta ise, problem yaşanmamaktadır. Ancak sigortalı olan kişinin ihmalinin veya etkisinin bulunduğu durumlarda, sigorta şirketi söz konusu bedeli ödememe hakkına sahip olmaktadır. Kasıtlı rizikonun gerçekleşmesi ya da belirli bir ihmalin olması durumunda sigorta için belirtilen hiçbir ödeme karşılanmamaktadır. Bu durumda sigortalı olan kişiler de herhangi bir hak talep edememektedirler.