Günümüzde çalışma hayatı birçok kişi için uzun yıllar süren emek ve özveri gerektiriyor. Ancak herkes yaşamının geri kalanında daha rahat bir hayat sürmek, ailesine ve kendine daha fazla zaman ayırmak istiyor. Bu aşamadaysa erken emeklilik kavramı devreye giriyor. Erken emeklilik belirli koşullar sağlandığında kişilerin normal emeklilik yaşı dolmadan emekli olabilmesine olanak tanıyor. Özellikle ülkemizde milyonlarca çalışan, bu imkândan faydalanarak çalışma hayatına daha erken veda etmenin yollarını arıyor.
Yakın geçmişte çıkarılan EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) yasası bu konuda en önemli adımlardan biri oldu. EYT ne zaman çıktı sorusunun cevabı 3 Mart 2023’tür. Bu tarihte Resmî Gazete’de yayımlanan kanunla 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlayan vatandaşlar için yeni haklar tanındı. Bu düzenleme emeklilik şartları içinde en çok beklenen değişikliklerden biri olarak dikkat çekti.
EYT Düzenlemesi ve Getirdiği Yenilikler
- 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan kişiler, belirli prim gün sayısını ve sigortalılık süresini tamamladıklarında, yaş şartı aranmaksızın emekli olabileceklerdir. Bu düzenleme, özellikle prim gününü doldurmuş ancak yaş nedeniyle emekli olamayan bireyler için önemli bir fırsat sunmaktadır.
Kadınlar İçin EYT Şartları
- Sigorta Girişi: 8 Eylül 1999 öncesi
- Prim Gün Sayısı: 5000 gün
- Sigortalılık Süresi: 20 yıl
- Yaş Şartı: Yaş şartı aranmamaktadır.
Erkekler İçin EYT Şartları
- Sigorta Girişi: 8 Eylül 1999 öncesi
- Prim Gün Sayısı: 5000 gün
- Sigortalılık Süresi: 25 yıl
- Yaş Şartı: Yaş şartı aranmamaktadır
Bu düzenleme, prim gününü tamamlamış ancak yaş nedeniyle emekli olamayan bireyler için önemli bir fırsat sunmaktadır. Ancak 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigorta girişi olanlar için kademeli emeklilik şartları geçerlidir.
EYT düzenlemesi emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetini gidermeyi amaçlamakta olup, prim gün sayısını ve sigortalılık süresini tamamlayan bireylerin yaş şartı aranmaksızın emekli olabilmelerini sağlamaktadır. Bu sayede uzun yıllar çalışıp prim gününü doldurmuş ancak yaş nedeniyle emekli olamayan bireyler, hak ettikleri emeklilik maaşına kavuşabileceklerdir.
Türkiye’de Sigorta Kolları ve Erken Emeklilikte Önemi
Erken emeklilik uygulamaları, Türkiye’deki farklı sigorta kollarına göre şekillenmektedir. Bu kapsamda, 4A, 4B (BAĞ-KUR) ve 4C (Emekli Sandığı) gibi sigorta kolları bulunmakta olup, her bir kol için emeklilik şartları ve kriterleri farklılık göstermektedir.
- 4A (SSK): Özel sektörde çalışanların dahil olduğu sistemdir.
- 4B (Bağ-Kur): Kendi işini yapan esnaf, çiftçi veya serbest meslek sahipleri bu gruptadır.
- 4C (Emekli Sandığı): Devlet memurları ve kamu görevlileri bu kapsamdadır.
4A (SSK) Erken Emeklilik Şartları
SGK erken emeklilik kapsamında 4A sigortalıları için şartlar şu şekildedir:
- Sigorta girişinin 8 Eylül 1999 veya öncesinde olması
- Kadınlarda 5000 prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresi
- Erkeklerde 5975 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi
Bu kapsamda emekli olmak için kaç gün gerekli erkek sorusunun yanıtı 5975’tir. Kadınlarda ise bu süre 5000 gündür.
4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) Erken Emeklilik Şartları
Bağ-Kur’lular ve devlet memurları için de benzer düzenlemeler vardır. Ancak bağ-kur eyt şartları ve 4c eyt şartları, prim günü açısından farklıdır.
- Bağ-Kur için eyt bağ kur emeklilik prim gün sayısı genellikle 9000 gündür.
- 4C kapsamında ise, memurlar için bu süre 9000 gün prim ödemesidir.
Kadınlarda Erken Emeklilik İmkanı
Kadın çalışanlar için emeklilik şartları, erkeklere kıyasla bazı avantajlar sunmaktadır. Özellikle doğum borçlanması, kadınlar açısından erken emeklilikte önemli bir kolaylık sağlar. Bu uygulama sayesinde kadınlar sigorta başlangıç tarihinden sonra doğum yaptıkları her çocuk için 2 yıl prim kazanma hakkına sahiptir. Ancak bu hak en fazla 3 çocuk için geçerlidir. Yani toplamda 2160 gün (6 yıl) prim eklenebilir.
Doğum borçlanması, kadınların emekli olabilmesi için gereken prim gün sayısını hızla tamamlamalarına olanak tanır. Bu sayede, hem prim günü açısından avantaj sağlanır hem de emeklilik yaşına ulaşmadan daha erken emekli olabilme imkânı doğar. Ayrıca doğum borçlanması, emeklilik planlamasında kadınların mali ve sosyal güvenlik haklarını güçlendiren önemli bir araç olarak öne çıkar.
Erkeklerde Erken Emeklilik İmkanı
Erkek çalışanlar için erken emeklilikte en yaygın yöntem askerlik borçlanmasıdır. Bu uygulama sigorta başlangıcından önce yapılan askerlik sürelerinin prim gün sayısına eklenmesini sağlar. Böylece erkekler prim gün sayısını daha hızlı tamamlayarak emekliliğe daha erken hak kazanabilir.
Askerlik borçlanması, erkeklerin emeklilik planlamasında kritik bir avantaj sağlar. Özellikle EYT (Erken Emeklilik Yasası) ile birlikte yaş şartı erkek çalışanlar için ortadan kalktığından, prim gün sayısının tamamlanması ile emeklilik hakkı elde edilebilir. Bu durum, erkek çalışanların sosyal güvenlik haklarını etkin bir şekilde kullanmalarına ve emeklilik süreçlerini hızlandırmalarına olanak tanır.
Engelli ve Malulen Erken Emeklilik
Çalışma gücünün %60’ını kaybedenler malulen emeklilik hakkına sahip olabilirler. Bu durumda erken emeklilik şartları arasında şunlar bulunur:
- En az 10 yıl sigortalılık süresi
- 1800 gün prim ödemesi
- İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş gücü kaybının %60’ın üzerinde olması
Bu şartlar sağlandığında yaş beklemeden emeklilik hakkı kazanılır.
Hastalık Nedeniyle Erken Emeklilik
Bazı ciddi sağlık sorunları çalışanlara erken emeklilik hakkı tanıyabilmektedir. Kanser, kalp yetmezliği, Parkinson veya organ nakli gibi hastalıklar bu kapsama girer. Ancak bu tür durumlarda emeklilik hakkının kullanılabilmesi için SGK tarafından onaylı sağlık raporunun alınması gerekmektedir. Ancak bu süreçte tedavi masraflarınızın büyük kısmını karşılamak ve sağlık giderlerinizi güvence altına almak için Ethica Sigorta olarak kapsamlı Tamamlayıcı Sağlık Sigortası (TSS) poliçesi sunuyoruz. TSS poliçesi SGK raporunun yerine geçmese de hastalık sürecinde size finansal destek sağlar ve tedavinizi daha rahat sürdürmenize yardımcı olur.
Dışarıdan Sigorta ile Emeklilik
İsteğe bağlı sigorta çalışmayan veya eksik günleri olan kişilerin kendi primlerini yatırarak emekli olmasını sağlar. Burada önemli olan zorunlu sigorta kapsamında çalışmamak ve emekli olmak için kaç gün gerekli prim sayısına ulaşmaktır.
EYT ile Ne Zaman Emekli Olunur?
EYT yasasıyla birlikte milyonlarca kişi ne zaman emekli olacağım sorusunun cevabını aramaya başladı. Bu süreçte e-Devlet üzerinden prim günü sorgulaması yapılarak kişinin mevcut durumu görülebilir. Ayrıca emeklilik yaşı tablosu ve EYT gün şartı kriterlerine bakılarak planlama yapılabilir.
Erken emeklilik milyonlarca çalışanın hayalini süsleyen bir hak. EYT ile birlikte bu hayal pek çok kişi için gerçeğe dönüştü. Ancak unutulmamalıdır ki her sigorta kolunun kendi emeklilik şartları vardır. Bu nedenle hem prim günü hem de çalışma süresi hesaplamaları dikkatle yapılmalıdır.
İlginizi Çekebilir→ Genel Sağlık Sigortası Nedir?