Otomobiller yalnızca bir ulaşım aracı olmaktan çok daha fazlasıdır. Pek çok kişi için araçlar kişiliğin ve tarzın bir yansımasıdır. Bu yüzden insanlar arabalarını hem görsel hem de teknik açıdan özelleştirmeyi sever. Boya rengi, jant seçimi, aksesuarlar veya iç döşeme değişiklikleri derken kişiselleştirmenin en dikkat çekici yollarından biri de özel plaka fiyatları ile ilgilenerek hayalindeki plakayı almaktır.
Plakalar, araçların resmi kimlik unsurudur. Bazı durumlarda plaka yalnızca bir tanımlama aracı değil aynı zamanda araç sahibinin tercihlerini yansıtan ve özel anlam taşıyan bir unsur olarak da kullanılabilir. Özel plaka araç sahibinin talebi doğrultusunda belirlenen kişisel anlam taşıyan harf ve rakam kombinasyonlarından oluşan plakadır. Örneğin soy adı “Kaya” olan bir kişi 06 KYA 06 gibi bir plaka talep edebilir. Bu kombinasyon tamamen kişinin isteğine göre belirlenir ve boşta olması halinde satın alınabilir. Eğer talep edilen plaka başka birine aitse, sahibinden satın almak veya devir almak gerekir.
Özel Plaka Nasıl Alınır?
Özel plaka almak için iki farklı yolu vardır:
Plaka Boştaysa;
- Emniyet Müdürlüğü’ne başvurulur.
- İstenen plakanın boşta olup olmadığı özel plaka sorgulama sistemi üzerinden kontrol edilir.
- Plaka için belirlenen resmi bağış tutarı ödenir.
- İşlemler tamamlandıktan sonra plaka bastırma işlemi yapılır.
Plaka Başka Birine Aitse;
- Plaka sahibiyle iletişime geçilir.
- Noterde plaka seçme ve devir işlemleri yapılır.
- Satış bedeli taraflar arasında anlaşmaya göre belirlenir.
Özel Plaka Nasıl Çıkarılır?
Özel plaka edinme işlemleri, ilgili mevzuat ve resmi prosedürler doğrultusunda gerçekleştirilmektedir. Süreç genel olarak aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Plaka Durumu Sorgulama: Talep edilen plakanın müsait olup olmadığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün çevrim içi plaka sorgulama sistemi üzerinden veya doğrudan il/ilçe Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüklerine başvurularak kontrol edilir.
- Ücretin Ödenmesi: Özel plaka için belirlenen resmi ücret yetkili kurum hesabına yatırılır. Ödeme sonrasında makbuz alınarak saklanır.
- Mevcut Plakanın İadesi: Halihazırda araçta kayıtlı bir plaka bulunuyorsa bu plaka ile birlikte ödeme makbuzu notere teslim edilir.
- Şoförler ve Otomobilciler Odası İşlemleri: Noterden alınan belgeler ile Şoförler ve Otomobilciler Odası’na başvurularak yeni plaka üretim süreci başlatılır.
- Teslimat: Yeni plaka genellikle başvuru tarihinden itibaren ortalama bir saat içerisinde hazırlanarak teslim edilir.
Özel plaka bedeli plakanın kullanım durumu, talep yoğunluğu ve kombinasyonun popülerliğine göre değişiklik gösterebilir. Plaka başka bir kişi adına kayıtlı ise bedel, tamamen mevcut sahibinin talebine bağlıdır. Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen resmi bağış tutarları ise sabit olmayıp dönemsel olarak güncellenebilmektedir.
Sıfır Araç Plaka İşlemleri
Sıfır kilometre araç satın alma sürecinde plaka tescil ve basım işlemleri genellikle satışın gerçekleştirildiği yetkili bayi tarafından yürütülmektedir. Bu sayede araç, teslim edildiği anda ruhsatına işlenmiş ve plakası takılmış şekilde kullanıcıya ulaştırılır.
Ancak özel plaka talebiniz bulunuyorsa bu durumun satış sözleşmesi imzalanmadan önce bayiye bildirilmesi önemlidir. Böylece bayi, talep edilen plakanın uygunluk durumunu kontrol ederek, Emniyet Genel Müdürlüğü sisteminde plaka ayırtma ve üretim işlemlerini sizin adınıza başlatabilir.
Plaka Nereden Alınır?
Özel plaka temini yalnızca Emniyet Genel Müdürlüğü ve bağlı il/ilçe Emniyet Müdürlükleri Trafik Tescil Şube Müdürlükleri aracılığıyla gerçekleştirilebilmektedir.
- Plakanın Boşta Olması Durumu: Talep edilen plaka kombinasyonu sistemde boşta ise, araç sahibi veya yetkilendirilmiş kişi doğrudan Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’ne başvurarak plaka tahsis işlemlerini başlatabilir. Bu aşamada kimlik, araç tescil belgeleri ve gerekli ücretin ödendiğine dair makbuz ibraz edilir.
- Plakanın Başka Bir Kişiye Ait Olması Durumu: Plaka hâlihazırda başka bir araç sahibine kayıtlı ise, plakanın devri noter huzurunda yapılır. Noter, taraflar arasında düzenlenen devir sözleşmesini onaylar ve ilgili bilgileri tescil sistemine işler. Ardından yeni plaka tahsis süreci başlatılır.
- Plaka Ayırtma (Rezervasyon) İşlemi: Özellikle popüler harf-rakam kombinasyonları için plakanın başkası tarafından alınmasını önlemek amacıyla plaka ayırtma işlemi yapılabilir. Bu işlem, aracın satın alma süreci tamamlanmadan önce gerçekleştirilebilir. Rezervasyon sırasında genellikle resmi bağış makbuzu veya ön ödeme belgesi talep edilir. Plaka, belirlenen süre boyunca yalnızca başvuru sahibi adına sistemde tutulur.
Özel Plaka Vergisi Nedir?
Özel plaka vergisi standart plakalarla aynı değildir. Burada plakanın türüne ve sahibinin gelir durumuna göre vergi belirlenir.
- Yılda iki kez ödenir.
- Sabit bir rakam yoktur; genellikle 10.000 TL ile 20.000 TL arasında değişir.
- Plaka üzerinde yapılan resmi değişiklikler mali yükümlülüğü artırabilir.
Plakalar Neye Göre Belirlenir?
Araç plakaları Karayolları Trafik Kanunu ve Araç Tescil Yönetmeliği kapsamında belirlenen standartlara göre düzenlenir. Plaka yapısı hem bölgesel kodları hem de harf-rakam kombinasyonlarını içerecek şekilde tasarlanmıştır.
- İl Kodları: Plakanın ilk iki hanesi, aracın tescil edildiği ilin kodunu gösterir. Türkiye’de 81 il bulunmaktadır ve her ilin kendine ait sabit bir numarası vardır.
- Harf Grubu: İl kodunun ardından gelen bir, iki veya üç harften oluşan grup, aynı il koduna sahip araçlar arasında ayırt edici unsur olarak kullanılır. Harfler sistematik olarak sırayla tahsis edilir.
- Rakam Grubu: Harf grubunun ardından gelen rakamlar (1 ila 4 haneli), plakanın son bölümünü oluşturur. Rakamlar harf grubuyla birlikte tekil bir kombinasyon yaratır.
- Özel Plaka Kombinasyonları: İsim, soy isim, doğum tarihi, kurum adı veya marka kısaltması gibi kişisel veya kurumsal anlam taşıyan kombinasyonlar, “özel plaka” olarak tanımlanır. Özel plakalar boşta ise doğrudan tahsis edilebilir; başka bir kişi adına kayıtlı ise noter devri ile alınabilir.
- Resmî ve Diplomatik Plakalar: Devlet kurumları, diplomatik temsilcilikler ve uluslararası kuruluşlar için tahsis edilen plakalar, farklı renk ve numara kodlarına sahiptir. Örneğin kırmızı zemin üzerine beyaz yazı diplomatik araçları ifade eder.
Özel plaka sahipliği, araç sahipleri için hem prestij hem de kişisel ifade imkânı sunan bir uygulamadır. Plaka seçimi ve edinme süreci, ilgili mevzuat ve prosedürler çerçevesinde titizlikle yürütülmelidir. Plakanın boşta olup olmaması, talep edilen kombinasyon ve resmi işlemler sürecin hızını ve maliyetini etkileyen başlıca faktörlerdir. Araç sahiplerinin, plaka işlemlerinin yanı sıra araçlarını güvence altına alacak kapsamlı bir kasko poliçesine de sahip olmaları önemlidir. Bu noktada Ethica Sigorta Ailesi olarak sizlere sunduğumuz kapsamlı Kasko Sigortası seçeneklerini inceleyerek aracınızın hem değerini koruyabilir hem de olası risklere karşı güvence sağlayabilirsiniz.
İlginizi Çekebilir→ Araba Segmentleri Nelerdir?