teklif al
Tektonik kuvvetlerin veya volkan faaliyetlerinin etkisi ile yer kabuğunun kırılması sonucunda ortaya çıkan enerjinin sismik dalgalar şeklinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yeryüzünü sarsmasına “deprem” adı verilmektedir. Türkiye bir deprem ülkesidir. Son yıllarda meydana gelen depremler hem can hem de mal kayıplarına yol açmıştır. Deprem tehlikesinin gerçekleşmesi durumunda fiziksel, sosyal ve ekonomik kayıpların meydana gelme olasılığı ise “deprem riski” olarak adlandırılmaktadır. Türkiye’de 58 yıl içerisinde depremler nedeniyle 58.202 vatandaş hayatını kaybetmiş, 122.096 kişi yaralanmış ve 411.465 bina yıkılmış veya ağır hasar almıştır. Dünyanın oluşumundan beri sismik açıdan aktif olan bölgelerde depremlerin ardışıklı olarak meydana geldiği bilinmektedir.
Depremler nedeniyle insanlar, hayvanlar, yapılar zarar görmektedir. En son 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinin Pazarcık ilçesinde meydana gelen depremin ardından kişilerin yanıt aradıkları soruların en başında “Türkiye’de deprem riski az olan yerler nerelerdir?” yer almaktadır. Deprem riskinin az olduğu yerlerin bilinmesi, depremlerin neden olduğu etkilere yönelik önlem alınması açısından büyük önem taşımaktadır. Kişiler tarafından “Deprem riski olmayan iller hangileridir?” sorusunun yanıtı merak edilmektedir. Türkiye, jeolojik olarak bir deprem ülkesidir. Bu nedenle deprem riski olmayan iller şeklinde bir sınıflandırma yapılmamaktadır. Ancak Türkiye deprem risk haritasına göre iller 5 ayrı risk derecesi ile ifade edilmektedir. AFAD tarafından Türkiye deprem risk haritası ve İstanbul deprem risk haritası, deprem tehlikesinin yüksek ve düşük olduğu yerler hakkında bilgi vermektedir.
Deprem Riski En Az Olan Yerler
AFAD ve MTA tarafından listelenen AFAD deprem riski haritası üzerinde fay hatları kolaylıkla görüntülenebilmektedir. Fay haritası ile Türkiye’nin hangi il veya ilçelerinin üzerinden fay hattı geçtiğinin bilgisi alınabilmektedir. İki kurum tarafından da deprem risk haritaları belirli periyotlar ile güncellenmektedir. Türkiye’de Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı olmak üzere 3 adet büyük fay hattı yer almaktadır. Türkiye’nin deprem riski olan illeri belirlenirken iller beş ayrı kategoride sınıflandırılmaktadır. Deprem risk haritası üzerinde kırmızı renk ile ifade edilen iller birinci derece, pembe renk ile ifade edilen yerler ikinci derece, turuncu renk ile ifade edilen yerler ise üçüncü derece deprem bölgesi olarak geçmektedir. Dördüncü ve beşinci kategoride yer alan iller ise Türkiye’de deprem riski en az olan iller olarak nitelendirilmektedir.
Deprem konusunda önlem almak isteyen kişilerin yanıt aradıkları soru “Türkiye’de tektonik deprem riski az olan yerler neresidir?” olmaktadır. Türkiye’de deprem riski az olan yerler arasında; Giresun, Sinop, Ankara, Kırklareli, Rize, Artvin, Edirne, Adana, Nevşehir, Aksaray, Niğde, Karaman ve Konya bulunmaktadır. Deprem riski düşük yerlerin, diğer yerlere göre daha güvende olduğu söylenebilmektedir. Ancak Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu gerçeği kabul edilerek, Türkiye deprem riski az olan yerlerde yaşayan kişilerin de depreme yönelik tedbir almalarında fayda bulunmaktadır.
Deprem Riski En Az Olan Bölgeler
Türkiye deprem risk haritasına göre bazı bölgeler yüksek riskli, bazı bölgeler ise düşük riskli kabul edilmektedir. Düşük riskli bölgeler hakkında araştırma yapan kişilerin yanıt aradıkları soru ise “Türkiye’de deprem riski en az olan bölgeler hangileridir?” olmaktadır. Türkiye’de deprem riskini belirleyen etkenlerden en önemlisi zemin durumudur. Bu nedenle düşük riskli bölgeler, sert zemine sahiptir. Yumuşak zeminli, doldurulmuş bölgeler, yüksek deprem riski taşımaktadır. Bu bölgelerde meydana gelen deprem çok daha şiddetli hissedilmektedir. Bunun yanı sıra sıvılaşmanın görüldüğü bölgelerde olası bir deprem anında erozyon riski artmaktadır. Bu durum ise yüksek tehdit oluşturmaktadır. Zeminin taşlı, kumlu veya doldurulmuş olması, deprem sırasında binanın sarsılma şiddetini de etkilemektedir. Sert zeminlerde depremin şiddeti daha az hissedilirken, delta alanlar gibi yumuşak zeminlerde depremin şiddeti daha çok hissedilmektedir. Türkiye’de deprem riski en az olan bölgeler şu şekilde belirtilebilir:
- Ergene Ovası
- Konya Ovası
- Tuz Gölü ve çevresi
- Taşeli Platosu
- Sinop ve çevresi
- Doğu Karadeniz kıyıları
Deprem Riski En Az Olan İller
Türkiye tektonik oluşumu, topoğrafyası, meteorolojik özellikleri ve jeolojik yapısı gereği her dönemde çeşitli doğal afet riskleri taşıyan bir ülke olmuştur. Son 58 yılda meydana gelen yıkıcı depremler nedeniyle büyük can ve mal kayıpları yaşanmış, ülke ekonomisi zarara uğramıştır. Hem insanlar hem hayvanlar hem de yapılar için ciddi tehdit oluşturan depremlere karşı önlem olarak deprem riski az olan iller tercih edilebilir. Bununla birlikte Türkiye’de en sık birbirine karıştırılan iki kavram ise depremin büyüklüğü ve depremin şiddeti olmaktadır. Depremin ortaya çıkardığı toplam enerjiyi karakterize eden, aletsel ölçüm ve hesaplama sonucunda bulunan değer “deprem büyüklüğü” olarak adlandırılmaktadır.
Depremin şiddeti, depremlerin insanlar, çevre, doğa ve yapılar üzerinde yol açtığı etkiler, hasarlar veya değişimlerdir. Bu etkiler, hasarlar ve değişimler gözleme dayalı olarak derecelendirilmekte ve depremin şiddeti belirlenmektedir. En son Kahramanmaraş ilinin Pazarcık ilçesinde meydana gelen ve çok sayıda can ve mal kaybına neden olan depremin ardından kişilerin yanıt aradıkları sorular arasında “Hangi iller düşük riskli?” sorusunun yanıtı merak edilmektedir. Türkiye üzerinde deprem bölgesi olmayan iller şeklinde ayrı bir kategori bulunmamaktadır. AFAD tarafından kamuoyuna sunulan görsel üzerinde deprem riski yüksek olan veya deprem riski az olan iller sınıflandırılması yapılmaktadır.
Türkiye’nin deprem riski haritasına göre iller 5 ayrı kategoriye ayrılmaktadır. Kırmızı ile ifade edilen iller birinci derece, pembe ile ifade edilen iller ikinci derece, turuncu ile ifade edilen iller üçüncü derece, sarı ile ifade edilen iller dördüncü derece ve beyaz ile ifade edilen iller ise beşinci derece deprem bölgesi olarak adlandırılmaktadır. Türkiye’de en az deprem riskli olan iller harita üzerinde beyaz renk ile ifade edilmektedir. Deprem riski en az olan şehirler ise şu şekilde belirtilebilir:
- Sinop
- Giresun
- Trabzon
- Rize
- Artvin
- Kırklareli
- Ankara
- Adana
- Edirne
- Niğde
- Nevşehir
- Aksaray
- Karaman
- Konya
İstanbul'da Deprem Riski Az Olan İlçeler
Türkiye, dünyanın en etkin deprem kuşaklarından birinin üzerinde yer almaktadır. Deprem Bölgeleri Haritasına göre Türkiye’nin %92’sinin deprem bölgeleri içerisinde olduğu bilinmektedir. Nüfusun %95’inin deprem tehdidi altında yaşadığı ve büyük sanayi merkezlerinin %98’inin ve barajların da %93’ünün deprem bölgesinde yer aldığı ortaya konulmuştur. Türkiye’nin en kalabalık şehri olan İstanbul, deprem riskli en fazla olan illerin en başında yer almaktadır. İstanbul deprem risk haritasına göre ilçeler, deprem riskine göre 5 farklı kategoriye ayrılmaktadır. İstanbul deprem riski en az olan ilçeler açık sarı ile gösterilmektedir. Üçüncü derece deprem bölgesi olan ilçeler koyu sarı ile, ikinci derece deprem bölgesi olan ilçeler pembe ile ve birinci derece deprem bölgesi olan ilçeler ise kırmızı renk ile ifade edilmektedir. İstanbul deprem riski en az olan yerler ise şu şekilde belirtilebilir:
- Kadıköy
- Pendik
- Ümraniye
- Kartal
- Şile
- Üsküdar
- Darıca
- Çengelköy
- Suadiye
- Altunizade
- Erenköy
- Polonezköy
- Beşiktaş
- İçerenköy
- Sarıyer
- Nişantaşı
- İstinye
- Gültepe
- Kağıthane
- Eminönü
- Şişli
- Levent
- Arnavutköy
- Rumelihisarı
- Adalar
- Taksim