Dünya genelinde oluşan 31 adet doğal afet türü bulunmaktadır. Bu doğal afet türlerinin 28’ini ise meteorolojik afetler oluşturmaktadır. Ülkeden ülkeye doğal afetlerin önem sıraları ve türleri değişkenlik gösterebilmektedir. Türkiye’de en fazla gerçekleşen meteorolojik karakterli doğal afetler; heyelan, kuraklık, don, sel, taşkın, orman yangınları, kuraklık, şiddetli yağmur, dolu, çığ, kar, fırtına, yıldırım ve şiddetli rüzgardır. Ani gelişen deprem, yangın, hortum, toprak kayması, sel, su taşkını ve çığ gibi doğal afetler sonucunda can ve mal kayıpları yaşanabilmektedir. Afet olaylarının görüldüğü ve her an afet olaylarının yaşanabileceği bölgelere “afet bölgesi” adı verilmektedir.
Afet Bölgesi Nedir?
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve merkez üssü Kahramanmaraş/Pazarcık olan yıkıcı depremin ardından depremin etkilerinin hissedildiği yerler afet bölgesi olarak ilan edilmiştir. Afet bölgesi kavramı ile karşılaşan kişiler “Afet bölgesi ne demek?” sorusunun yanıtını merak etmektedirler. Deprem, toprak kayması, çığ, kaya düşmesi, volkanik patlama, yangın, sel gibi afet türlerinin görüldüğü ve her an bu afet türlerinin gerçekleşebileceği yerler “afet bölgesi” olarak adlandırılmaktadır. “Yangın afet bölgesi”, yangından etkilenen bölgeyi, “sel afet bölgesi”, selden etkilenen bölgeyi, “deprem afet bölgesi” ise depremden etkilenen bölgeyi ifade etmektedir. İlgili yönetmeliğe göre uygun şartların bulunması durumunda bölge, “genel afet bölgesi” ilan edilmektedir.
Afet Bölgesi Özellikleri Nelerdir?
Afet bölgesi hakkında bilgi almak isteyen kişiler “Afet bölgesi özellikleri nelerdir?” sorusunun yanıtını merak etmektedirler. Afet bölgesi ilan edilen yerlerde, çok sayıda bina yıkılmakta veya onarımı mümkün olmayacak şekilde hasar almaktadır. Meydana gelen afet nedeniyle çok sayıda yaralı ve ölü bulunmaktadır. Afet yalnızca insanlar üzerinde değil aynı zamanda hayvanlar üzerinde de etkilidir. Afet bölgelerinde tarım ürünleri zarar görmekte, hayvancılık faaliyetleri durmaktadır. Afetin gerçekleştiği yerde kamu tesisleri kullanılmayacak ve çalışamayacak şekilde hasar almaktadır. Afet bölgelerinde ulaşım zorluğu yaşanmaktadır.
Afet Bölgesi İlan Edilmesi Ne Demek?
Kişilerin yanıt aradıkları soruların başında “Afet bölgesi ilan edilmesi ne demek?” bulunmaktadır. Meydana gelen doğal afetlerin etkilerinin en aza indirilmesi ve bölgedeki insanlara destek olunabilmesi için afetten zarar gören yerler, belirli kriterlere uyması durumunda afet bölgesi ilan edilmektedir. Afet bölgesi ilan edilirse, afet bölgesinde yaşayanların ücretsiz yardım almaları mümkün olmaktadır. Bunun yanı sıra eşya ve kira yardımı gibi destekler de devlet tarafından sağlanmaktadır. Tarım ve hayvancılık faaliyetleri hasar aldığı için, tarım, hayvancılık ve sera faaliyetlerini hasarları da karşılanmaktadır.
Afet Bölgesi İlan Edilirse Ne Olur?
Kişilerin merak ettikleri sorular arasında “Afet bölgesi ilan edildi ne demek?” yer almaktadır. Bir yerin afet bölgesi olarak ilan edilmesi durumunda, bölgede yaşayanlara sağlık hizmetleri ücretsiz olarak götürülmektedir. Bölgede yer alan ordu birlikleri görev başına geçmektedir. Bölgede yer alan yapılarda meydana gelen hasarların tespit edilebilmesi için tüm illerden teknik heyetler görevlendirilmektedir. Afet bölgesinde bulunan her aile ve her birey psikolojik tedavi hizmeti alabilmektedir. Psikolojik tedavi hizmeti için psikologlar ile sosyal hizmet uzmanları görevlendirilmektedir. Afet bölgesi ilan edilen illerde tüm maddi kayıplar devlet tarafından karşılanmaktadır. Binaların yıkılması veya boşaltılması durumunda, mal sahibi durumdan haberdar edilmektedir. Mal sahibi olan kişilerin söz konusu karara itiraz etmeleri için 3 gün süreleri bulunmaktadır.
Afet Bölgesi Ne Zaman İlan Edilir?
Yapılan ön değerlendirme sonucunda afetin etkilediği, yıkım ve hasara neden olduğu belirlenen ve bu veriler ışığında sınırları tespit edilen bölgeye afet bölgesi adı verilmektedir. Afetten etkilenen yerin doğal hayata etkili olup olmadığının kararı, ilgili yönetmelikte belirtilmiş olan ölçü ve esaslara bağlı olarak İmar ve İskan Bakanlığı tarafından verilmektedir. Afet bölgesi ilan etmek için bazı şartlar aranmaktadır. Afet Bölgesi Kanununa göre yerin, gerekli şartları sağlaması durumunda afet bölgesi ilanı yapılmaktadır.
Afet Bölgesi Nasıl İlan Edilir?
Afet bölgesi ilanı, Afetler Kanunu 1. maddesi yönetmeliğe göre yapılmaktadır. Belirli şartların sağlanması durumunda söz konusu yer, afet bölgesi ilan edilmektedir. Ev sayısı 100’den az olan yerlerde konutların 1/10’inin, nüfusu 50.000’den az olan il ve ilçelerde en az 20 binanın, nüfusu 15.000’den az olan yerlerde ise en az 10 binanın oturulamayacak şekilde hasar görmüş olması gerekmektedir. Afet sonrasında kriterlere uyan yerler, afet bölgesi olarak ilan edilmektedir.
Afet Bölgesi İlan Edilmenin Avantajları Nelerdir?
Meydana gelen Kahramanmaraş Depreminin ardından depremin etkilendiği yerler, afet bölgesi olarak ilan edilmiştir. Bu nedenle kişiler tarafından “Afet bölgesi ilan edilmenin avantajları nelerdir?” sorusu sorulmaktadır. Afet ilan edilmesi durumunda afet bölgelerinde yaşayan vatandaşların bazı hakları bulunmaktadır. Devlet tarafından depremden etkilenen vatandaşlara afet bölgesi kredi erteleme ve afet bölgesi kredi desteği gibi destekler sunulmaktadır. Bunun yanı sıra afet bölgesi avantajları şu şekilde belirtilebilir:
- Sağlık hizmetleri ücretsiz olarak verilmektedir. Devlet hastaneleri, askeri hastaneler ve özel hastanelerde bulunan vatandaşlar sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler.
- Yapılardaki hasarların tespiti için tüm illerden teknik heyet gönderilmektedir. Bununla ilgili olarak ilgili bakanlıklar hükümet tarafından bölgede görevlendirilmektedir.
- Bölgedeki vatandaşlar devlet birimleri tarafından bilgilendirilmekte ve bilinçlendirilmektedir.
- Kamu personellerine düzenli olarak yolluk, avans ve harcırah ödemesi yapılmaktadır.
- Bölgedeki ailelerin ve bireylerin psikolojik ve sosyolojik tedavisi için psikologlar ile sosyal hizmet uzmanlar görevlendirilmektedir.
- Maddi kayıplar devlet tarafından karşılanmaktadır.
- Binalar ve yapılar için hasar tespit raporu düzenlenmektedir. Hasar gören binaların yerine yenileri yapılana kadar olan süreçte, devlet tarafından yeni ev tahsis edilmektedir.
- Esnaflar için faizsiz kredi imkanı sunulmaktadır.
Afet Bölgesi İlan Edilme Şartları Nelerdir?
Deprem, sel, yangın, çığ düşmesi ve toprak kayması gibi afetlerin yaşandığı veya yaşanmasının olası olduğu yerler “afet bölgesi” olarak nitelendirilmektedir. Bir yerin direkt olarak afet bölgesi olarak ilan edilmesi mümkün değildir. Bir yerin afet bölgesi olarak ilan edilebilmesi için Afet Bölgesi Kanunu dikkate alınmaktadır. Afet bölgesi ilanı şartlarına uyan yerler afet bölgesi olarak ilan edilmektedir. Meydana gelen veya gelmesi olası afetlerin, genel hayata etkili olup olmadığı, yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara dayanarak İmar ve İskan Bakanlığı tarafından karar verilmektedir. Bir yerin afet bölgesi ilan edilme şartları ise şu şekilde belirtilebilir:
- Afet nedeniyle ölü ve ağır yaralıların bulunması
- Tarım ürünlerinin en az ⅓’inin zarar görmesi
- Küçük ve büyükbaş hayvanların telef olması
- Bölge içerisinde kış mevsiminin çok şiddetli ve inşaat mevsiminin kısa süreli olması
- Bölgedeki yol, su, elektrik ve kanalizasyon gibi kamu tesislerinin kullanılamayacak veya çalışamayacak seviyede zarar görmüş olması
- Bölgede ulaşım imkanlarının oldukça sınırlı olması
Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi Nedir?
Kişilerin yanıt aradıkları sorular arasında “Genel hayata etkili afet bölgesi ne demek?” yer almaktadır. Genel hayata etkili afet bölgesi tanımı, 7269 sayılı Afetler Kanunun 1. maddesine göre hazırlanan yönetmeliğe göre yapılmaktadır. Yönetmeliğe göre, yaşanmış veya yaşanması olası afetlerin ilgili yerin genel hayatına etkili olup olmadığının belirlenmesi için bazı kriterlerin sağlanması gerekmektedir. Genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen yerlerde afetten etkilenen insanların yaşam kalitelerini yükseltmek hedeflenmektedir.