Trafik Kazalarında Asli kusur ve Tali Kusur Nedir?

Asli Kusur Nedir? - Trafik Kazalarında Asli kusur ve Tali Kusur Nedir? 

Trafik kazaları, her yıl binlerce sürücüyü ve yolcuyu etkileyen ciddi olaylardır. Bu kazaların ardından ortaya çıkan maddi ve manevi zararlar, yalnızca olayın etkisiyle sınırlı kalmaz; aynı zamanda hukuki ve sigortaya ilişkin süreçleri de beraberinde getirir. Kaza sonrasında en çok merak edilen konulardan biri de tarafların taşıdığı kusur oranlarıdır. Bu noktada, sürücülerin hatalarının belirlenmesi ve bu hataların sınıflandırılması oldukça önemlidir. Kazaya karışan sürücülerin kusur dereceleri, genellikle “asli kusur” ve “tali kusur” olarak iki ana başlık altında değerlendirilir.

Asli kusur trafik kurallarına aykırı, tehlikeli ve kazaya doğrudan sebep olan ihlaller için kullanılır. Kırmızı ışıkta geçmek, hatalı sollama yapmak ya da alkol etkisindeyken araç kullanmak gibi ciddi kural ihlalleri, bu kapsamda yer alır. Asli kusurlu sayılan bir sürücü kazanın oluşumunda en yüksek sorumluluğu taşıyan taraf olarak değerlendirilir. Bu tür kusurlar, genellikle yüzde yüz oranında sorumlulukla ilişkilendirilir ve hem hukuki hem de sigorta açısından önemli sonuçlar doğurur.

Tali kusur ise daha hafif ihlalleri ifade eder. Tali kusur kazaya doğrudan sebep olmayan ancak kazanın etkisini artırabilecek davranışları kapsar. Takip mesafesinin tam olarak korunmaması, şerit ihlali gibi durumlar bu kapsamda değerlendirilir. Yani tali kusur genellikle asli kusurun yanında daha düşük oranlarla belirlenir ve kazaya katkı sağlayan ikincil etmenleri ortaya koyar. Bu ayrım hem tazminat hesaplamaları hem de hukuki sorumlulukların netleştirilmesi açısından büyük önem taşır.

Trafik Kazalarında Asli Kusur Sayılan Haller

Asli kusur kapsamında değerlendirilen trafik kuralı ihlalleri, trafik güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye atan ve sürücünün kaza üzerindeki sorumluluğunu en üst düzeye çıkaran davranışlardır. İşte kazalarda asli kusur sayılan haller:

• Kırmızı ışık ihlali: Kırmızı ışıkta durmayan sürücüler yol hakkı ihlali yaparak kazaya sebep olduklarında asli kusurlu sayılırlar.
• Alkollü araç kullanmak: Alkollü şekilde araç kullanmak sürüş kabiliyetini etkilediğinden dolayı doğrudan kazaya sebebiyet verme potansiyeli taşır.
• Hatalı sollama: Görüş mesafesinin yetersiz olduğu yerlerde ya da yasak alanlarda yapılan sollama manevraları tehlike yarattığı için asli kusur kapsamındadır.
• Ters yönde araç kullanmak: Trafik akışına aykırı olarak ters yönde ilerleyen sürücüler, kazaya davetiye çıkarır ve bu durum açık bir asli kusur örneğidir.
• Yaya geçidinde yayaya yol vermemek: Yayaların geçiş üstünlüğünü ihlal etmek, sürücünün asli kusur kapsamında değerlendirilmesine yol açar.
• Takip mesafesine uymamak: Özellikle arkadan çarpma kusur oranları incelenirken sürücünün yeterli takip mesafesini korumaması asli kusur olarak değerlendirilir.
• Aşırı hız yapmak: Yasal hız sınırlarının üzerinde seyreden araçlar, manevra kabiliyetini kaybederek kazalara sebep olabileceğinden, bu davranış asli kusur kabul edilir.
• Kavşaklarda geçiş önceliğine uymamak: Kavşak kazalarında kusur analizi yapılırken geçiş hakkına uymayan sürücü asli kusurlu sayılır.
• Araç kullanırken cep telefonu kullanmak: Dikkat dağınıklığına yol açan bu davranış, kazaya doğrudan etki ettiğinde asli kusur kapsamında değerlendirilir.
• Yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken hız kesmemek: Bu alanlarda gerekli önlemi almadan ilerleyen sürücüler, trafik kurallarını ihlal ederek kazaya davetiye çıkarır.

Trafik Kazalarında Tali Kusur Sayılan Durumlar

Tali kusur kapsamında değerlendirilen trafik kuralı ihlalleri, sürücünün dikkat ve özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmemesiyle ilgilidir. Bu tür davranışlar kazanın oluşumuna tek başına neden olmasa da olayın sonuçlarını ağırlaştırabilir. İşte tali kusur sayılan durumlar:

• Sinyal vermeden şerit değiştirmek: Ani şerit değişikliği yaparak diğer sürücüyü zor durumda bırakmak tali kusur kapsamındadır.
• Takip mesafesini kısmen ihlal etmek: Önündeki araçla yeterli mesafeyi korumayan ancak çarpışmaya doğrudan sebep olmayan sürücüler tali kusurlu sayılır.
• Yol çizgilerine dikkat etmeden ilerlemek: Şerit ihlali yapmak ancak kazaya neden olacak ölçüde ciddi olmamak bu kapsama girer.
• Yolun daraldığı alanlarda öncelik kurallarına dikkat etmemek: Öncelik hakkı olan araca yol vermemek tali kusur oluşturabilir.
• Yandan çarpma durumlarında kontrolsüz hareket etmek: Özellikle yandan çarpma kusur oranları incelenirken dönüş veya manevra sırasında hatalı davranış sergileyen ancak kazaya doğrudan neden olmayan sürücüler tali kusurlu kabul edilebilir.
• Dönüş yaparken çevre kontrolünü eksik yapmak: Dönüşlerde aynaları kontrol etmemek veya arka trafiğe dikkat etmemek tali kusur kapsamına girer.
• Zincirleme kazada durma mesafesini ayarlayamamak: Özellikle zincirleme kazada ikinci ya da üçüncü sıradaki sürücünün fren mesafesini doğru ayarlamaması tali kusur oluşturur.
• Yetersiz görüş mesafesinde uzun farları kapatmamak: Gece sürüşlerinde karşıdan gelen sürücünün görüşünü olumsuz etkileyen davranışlar dolaylı sorumluluk doğurabilir.
• Yol şartlarına göre hız ayarlamamak: Yasal sınırlar içinde olsa da hava, yol ve trafik koşullarına göre uygun hızla seyretmemek tali kusur sayılabilir.

Kaza Kusur Dağılımı Nasıl Belirlenir?

Trafik kazalarının ardından sorumlulukların adil biçimde paylaştırılabilmesi için kusur dağılımı titizlikle değerlendirilir. Kusur tespiti süreci, kazaya karışan her sürücünün trafik kurallarına ne ölçüde riayet ettiğini belirlemeye yöneliktir. Kaza kusur oranı, kazanın oluşumuna hangi tarafın ne ölçüde sebep olduğunu gösteren yüzdesel bir değerdir. Bu oran, hem hukuki süreçlerde hem de sigorta işlemlerinde belirleyici bir rol oynar.

Kusur oranı belirlenirken ilk olarak araç kaza tutanağı incelenir. Tarafların beyanları, olayın oluş şekli ve araçların konumu, kusur tespitinde temel unsurlar arasında yer alır. Tutanağa ek olarak olay yeri fotoğrafları, tanık ifadeleri ve gerekirse güvenlik kamerası görüntüleri de değerlendirilir. Bu belgeler doğrultusunda trafik polisleri veya ilgili sigorta eksperleri tarafından kaza raporu sonucu hazırlanır.

Hazırlanan bu raporda her taraf için belirli bir kaza kusur oranı tanımlanır. Örneğin bir sürücü %100 kusurlu olabilirken, başka bir kazada taraflar %70 – %30 oranında kusurlu bulunabilir.
Bazı kazalarda kusurun dağılımı daha karmaşık olabilir. Özellikle zincirleme kazada her aracın çarpışma sırası ve etkisi dikkatle analiz edilir. Aynı şekilde arkadan çarpma kusur oranları, çoğunlukla takip mesafesi ihlaline dayandığı için arka taraftaki sürücünün sorumluluğunu artırır. Ancak öndeki aracın ani ve izinsiz manevrası varsa, bu durum tali kusur olarak değerlendirilebilir.

Kavşak kazalarında kusur oranı belirlenirken geçiş önceliği kurallarına bakılır. Hatalı dönüş, sinyal vermeme veya kontrolsüz ilerleme gibi etkenler, kusur oranının dağılımını etkiler. Yine, yandan çarpma kusur oranları, kavşak veya sokak çıkışlarında meydana gelen kazalarda, hangi aracın kontrolsüz davrandığını ortaya koyar.

Kusur Oranları Sigorta Tazminatını Nasıl Etkiler?

Trafik kazalarında sürücülerin kusur oranları tazminat sürecinin nasıl işleyeceğini doğrudan etkiler. Trafik kazası kusur oranları kazada hangi tarafın ne ölçüde sorumlu olduğunu belirlemek amacıyla düzenlenen araç kaza tutanağı, bilirkişi raporu ve kaza tespit tutanakları üzerinden değerlendirilir. Özellikle kaza kusur oranı sorgulama işlemleriyle sürücüler, hak kayıplarını önlemek adına önemli bir adım atmış olur.

Kazanın oluşumunda tamamen kusurlu olan sürücüye %100 kusur verilir. Bu durumda karşı tarafın maddi zararları, kusurlu sürücünün zorunlu trafik sigortası kapsamında karşılanır. Ancak kusurlu sürücünün kendi aracında oluşan hasarlar trafik sigortası tarafından karşılanmaz. Bu noktada devreye kasko sigortası girer.

Tarafların eşit derecede kusurlu olduğu %50-%50 kusur oranı gibi durumlarda ise her sürücü kendi aracının masraflarını karşılamakla yükümlüdür. Trafik sigortası karşı tarafın zararlarını üstlenmeyeceği için her iki tarafın da hasarlarını telafi edebilmesi adına kasko sigortası önemli bir güvence oluşturur.

Ethica Sigorta olarak sizlere sunduğumuz geniş kapsamlı kasko sigortası sayesinde ister tali kusur kapsamında değerlendirilen bir durumla karşılaşın ister asli kusurlu olun kendi aracınızda oluşan hasarların teminat altına alınmasını sağlıyoruz.

Kaza Tespit Tutanağında Geçen Kusur Maddeleri

Trafik kazalarında asli ve tali kusur ayrımı hem hukuki sorumlulukların belirlenmesinde hem de sigorta süreçlerinin doğru şekilde işlemesinde kritik rol oynar. Sürücülerin trafik kurallarına uygun davranması, sadece kazaların önlenmesi açısından değil aynı zamanda olası bir kaza sonrasında hak kayıplarının önüne geçilmesi bakımından da önemlidir. Kusur oranları, kimin ne ölçüde sorumlu olduğunu ortaya koyarken, sigorta teminatlarının kapsamı da bu oranlara göre şekillenir. Ayrıca Trafik kazalarında kusur oranları nedir ve nasıl hesaplanır? konusunu daha detaylı öğrenmek isterseniz, Trafik Kazalarında Kusur Oranları Nedir? Nasıl Yapılır? başlıklı blog yazımızı inceleyebilirsiniz.